Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΕΛΑΧΡΙΝΟΣ (1880-1952)




Πάλι βρέχει!


Πάλι βρέχει!
Στα παράμερα τριόδια
οι ψαλμοί θρηνούν που εδιάβαζες στον όρθρο.
Μυροβόλησε η ψυχούλα σου η ευωδία
το κορμί σου, σε μια δέησην ολόρθο.
Πάλι βρέχει!
Στου κελιού τ' άραχνα τζάμια
κλαιν' μυστηριακές αγιογραφίες,
που ήλιοι με το αίμα τους ζωγράφιζαν
στις λιβανιστές σου ψαλμωδίες.
Πάλι βρέχει!
Σαν αντίφωνο μες στη θαμπή σου μνήμη
η κλαιόμενη βροχή.
Λες, της φύσης που είναι η προσευχή.
Κι η ψυχή σου κλαίει κάτι που αποθύμει.
Πάλι βρέχει!
Τί σε θέλουν οι καημοί που λεν: Θ υ μ ή σ ο υ;
Οι ψαλμοί τους βρόχινοι
μούσκεψαν την άσπιλη ψυχή σου
και στα δάκρυα δεν αντέχει.

Πάλι βρέχει!



Μελαχρινός, Απόστολος (Βράιλα Ρουμανίας 1883 – Αθήνα 1952). Ποιητής. Έζησε έως το 1922 στην Κωνσταντινούπολη, όπου ασκούσε το επάγγελμα του ασφαλιστή. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου άνοιξε τυπογραφείο. Πρωτοεμφανίστηκε στον χώρο της λογοτεχνίας το 1905 με τη συλλογή Ο δρόμος φέρνει..., ενώ ακολούθησαν οι Παραλλαγές (1907)· και οι δύο αυτές συλλογές εκδόθηκαν με το ψευδώνυμο Κλήμης Πορφυρογέννητος. Αντίθετα, ο Μ. χρησιμοποίησε το αληθινό όνομά του για τη συλλογή Φίλτρα επωδών (1934) και τους δύο τόμους του Απολλώνιου (1938). Παράλληλα, μετέφρασε έργα των Ευριπίδη, Σοφοκλή, Αισχύλου και Αριστοφάνη. Έγραψε επίσης μερικές μελέτες και ελάχιστα λυρικά πεζογραφήματα ενώ υπήρξε και διευθυντής δύο περιοδικών με αυστηρή επιλογή ύλης: η Ζωή της Κωνσταντινούπολης και ο Κύκλος της Αθήνας. Το έργο του υπάγεται στο κίνημα του συμβολισμού και ο ίδιος υπήρξε ίσως ο συνεπέστερος θιασώτης της καθαρής ποίησης στα ελληνικά γράμματα, με ιδιαίτερη προσήλωση στις αισθητικές θεωρίες του Μαλαρμέ, από τον οποίο επηρεάστηκε. Έδινε ιδιαίτερη βάση στη δημιουργία μουσικής υποβολής, με ονειρικές εικόνες και με περίτεχνη ηχοποιία. Η ποίησή του θεωρείται σήμερα ψυχρή, εξακολουθεί όμως να φανερώνει το πάθος του δημιουργού της.


Έξαρση [II]   

[II]

Kρατιέμαι από γενιά δρακόντεια,
που από μια χώρα κίνησε υπερπόντια
κι έχω ακατάλυτα: νύχια, μαλλιά και δόντια.

H όψη μου φαντάζει λεονταρίσια,
τ' αδρό κορμί μου συνερίζεται τα κυπαρίσσια,
κι αλύγιστος, τραβώ το δρόμο ίσια.

Kαι των θεών ο αγαπημένος σάμπως
που είμαι, θα σβήσω μες σε θάμπος
από άρωμα κι από αρμονία κι από λάμπος.

Σε μια σάλα που θα μεθάν οι πολυελαίοι
και τα όνειρά μου η μουσική θα λέει,
κάποια βραδιά θε να βρεθούμε, ωραίοι.

M' ένα ζευγάρι στα μαλλιά σου ρόδα,
θε να χορεύεις λύγερη κι αλαφροπόδα.
Θα πέσει το 'να σου άνθος (κι όπως σε ύπνο το 'δα,

πόθρεφα τα όνειρά μου σαν τον πελεκάνο)
για να το πάρω θε να σκύψω επάνω
στο μοσκοβόλημα ενός ρόδου, να πεθάνω.




[ΤΟ ΚΙΟΣΚΙ ΑΠΟ ΤΟ ΣΤΟΙΒΑΓΜΑ ΤΟΥ ΙΣΚΙΟΥ ΨΗΛΩΝΕΙ]

Το κιόσκι από το στοίβαγμα του ίσκιου ψηλώνει.
Ο ίσκιος μες στην ψυχή τη μοναξιά μακραίνει.
Τρεμόφεγγα όλα, σαν να εμέθας από αφιόνι,
ή από τραγούδι ως να φαντάζοσουν μια χώρα ξένη.

Χαρά μου! Η μόνη αλήθεια της ζωής μου η σκιά σου,
φευγατική πά’ στων νερών το γυάλος,
κι όμως τόσο κοντά, σαν μέσα στην ψυχή μου. Στάσου,
πρι να σκεφτώ πως είσαι αλλού κ’ εγώ που είμαι άλλος.



Μελαχρινός Απόστολος



Τόπος Γέννησης:
Ρουμανία - Βραϊλα
Έτος Γέννησης:
1880
Έτος Θανάτου:
1952
Λογοτεχνικές Κατηγορίες:
Ποίηση
Μετάφραση

Βιογραφικό Σημείωμα
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΜΕΛΑΧΡΙΝΟΣ (1880-1952)


Ο Απόστολος Μελαχρινός του Νικόλαου και της Καλλιόπης γεννήθηκε στη Βραϊλα της Ρουμανίας. Ο πατέρας του ήταν δάσκαλος στην Κωνσταντινούπολη, όπου ο Απόστολος πέρασε τα μαθητικά του χρόνια. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Αδριανούπολη. Από τα δώδεκά του χρόνια ασχολήθηκε με την ποίηση. Η πρώτη του δημοσίευση σημειώθηκε το 1896 όταν εξέδωσε στην Πόλη το Οικογενειακόν Ημερολόγιον του 1897. Το 1902 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, εξέδωσε το περιοδικό Ζωή που κυκλοφόρησε δύο μόνο τεύχη και το 1903 επέστρεψε στην Πόλη, όπου έμεινε ως το 1922 εργαζόμενος ως ασφαλιστικός αντιπρόσωπος. Το 1905 τυπώθηκε στην Αθήνα η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ο δρόμος φέρνει… και ένα χρόνο αργότερα ερωτεύτηκε την αδερφή του φίλου του Α.Σ.Μισιρόγλου και της έκάνε πρόταση γάμου. Μετά από άρνηση των γονιών της ο Μελαχρινός αφοσιώθηκε στην εργασία του και πλούτισε. Το 1907 τύπωσε ξανά στην Αθήνα τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο Παραλλαγές (με το ψευδώνυμο Κλήμης Πορφυρογέννητος, όπως και η πρώτη). Ένα χρόνο αργότερα έφυγε στο Παρίσι και το 1908 επανακυκλοφόρησε τη Ζωή στην Κωνσταντινούπολη (το περιοδικό έκλεισε ξανά το 1911, επανακυκλοφόρησε το 1920 και έπαψε οριστικά το 1922). Την εποχή εκείνη παντρεύτηκε τη δασκάλα Κλεοπάτρα Βουλγαρίδου με την οποία απέκτησε ένα γιο. Το 1918 κυκλοφόρησε στην Κωνσταντινούπολη το σατιρικό ημερολόγιο Καλλικάντζαρος 1918 μαζί με τον Πλ.Κεσσίσογλου και το γαλλόφωνο περιοδικό Tout Pera . Το Δεκέμβρη του 1922 εγκαταστάθηκε στην Κηφισιά με την οικογένειά του.Τη διετία 1924-1924 ασχολήθηκε ξανά επαγγελματικά με ασφαλιστικές επιχειρήσεις. Το 1927 μετακόμισε στην Κυψέλη. Το 1931 αγόρασε ένα μικρό τυπογραφείο, όπου εξέδωσε το περιοδικό Ο Κύκλος και οργάνωσε τις πρώτες συνεδριάσεις της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, στην οποία διετέλεσε πρώτος γραμματέας (1934). Το 1939 πέθανε η σύζυγός του και διακόπηκε η κυκλοφορία του Κύκλου (επανακυκλοφόρησε το 1945 και ως το 1947). Κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής μετακόμισε στην οδό Αριστοτέλους όπου έζησε σε συνθήκες οικονομικής ανέχειας. Το 1948 εκλέχτηκε γενικός γραμματέας της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών (θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1951) και το 1949 έθεσε υποψηφιότητα στην έδρα Λογοτεχνίας της Ακαδημίας Αθηνών, χωρίς να εκλεγεί. Το 1950 υπέγραψε την έκκληση της Στοκχόλμης για κατάργηση των ατομικών όπλων. Πέθανε τον Ιούνη του 1952 από εγκεφαλικό επεισόδιο. Η πρώτη εμφάνιση του Μελαχρινού στο χώρο της λογοτεχνίας με το πραγματικό του όνομα σημειώθηκε το 1934 στην τρίτη ποιητική συλλογή του Φίλτρα επωδών. Η πιο φιλόδοξη ποιητική του σύνθεση όμως ήταν ο Απολλώνιος, που δημοσιεύτηκε αποσπασματικά στα περιοδικά Ζωή και Κύκλος και το 1938 εκδόθηκαν δύο τόμοι (πρώτο μέρος με τίτλο Η κυρά των αντιλάλων και σχέδια του Γιώργου Γουναρόπουλου, δεύτερο και τρίτο μέρος μαζί, με τίτλο Η Ψυχή και σχέδια του Νίκου Εγγονόπουλου), ενώ υπήρχαν δυο μέρη ακόμα που θα ολοκλήρωναν το έργο (Το διάψαλμα των μαγισσών και Οι γάμοι του Ήλιου και της Σελήνης) που δε δημοσιεύτηκαν παρά μόνο κάποια μέρη τους σε περιοδικά. Με το ποιητικό του έργο ο Μελαχρινός επιδίωξε να υπηρετήσει το συμβολιστικό ιδανικό της καθαρής ποίησης, συνδυάζοντας επιρροές από τους Στεφάν Μαλλαρμέ και Πωλ Βαλερύ με στοιχεία σολωμικής τεχνοτροπίας. Αξιοσημείωτο είναι επίσης το μεταφραστικό έργο του. Το 1927 μετέφρασε την Εκάβη του Ευριπίδη μετά από παραγγελία της Μαρίκας Κοτοπούλη για παράσταση που δόθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Τρία χρόνια αργότερα τυπώθηκε η μετάφρασή του για την Ιφιγένεια εν Ταύροις του Ευριπίδη και εγκρίθηκε η χρήση μεταφράσεών του στη Μέση εκπάιδευση από τον τότε υπουργό Παιδείας Γεώργιο Παπανδρέου, ενώ μετέφρασε επίσης την Ιφιγένεια εν Αυλίδι, τον Ιππόλυτο και τις Βάκχες του Ευριπίδη, την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, την Ορέστεια του Αισχύλου και τους Βατράχους του Αριστοφάνη. Τέλος ενδιαφέρθηκε για το δημοτικό τραγούδι ως γνήσια έκφραση της λαϊκής ψυχής και επιμελήθηκε εκδόσεων του.
1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Απόστολου Μελαχρινού βλ. Άγρας Τέλλος, «Μελαχρινός Απόστολος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια16. Αθήνα, Πυρσός, 1931 (τώρα και στον τόμο Τέλλος Άγρας Κριτικά Τόμος δεύτερος· Ποιητικά πρόσωπα και κείμενα· Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος, σ.257-258. Αθήνα, Ερμής, 1981), Κόρφης Τάσος, «Μελαχρινός Απόστολος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας10. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ., Μικέ Μαίρη, «Μελαχρινός Απόστολος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό6. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987 και Απόστολος Μελαχρινός, Τα ποιήματα · Επιμέλεια: Αγορή Γκρέκου, σ.409-412. Αθήνα, Εστία, 1994.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία


• Άγρας Τέλλος, «Ο συμβολισμός στην Ελλάδα · Απόστολος Μελαχρινός», Η Καθημερινή, 24 και 31 Μαΐου 1937 (τώρα και στον τόμο Τέλλος Άγρας Κριτικά Τόμος δεύτερος· Ποιητικά πρόσωπα και κείμενα· Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος, σ.172-185. Αθήνα, Ερμής, 1981).
• Άγρας Τέλλος, «Μελαχρινός Απόστολος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια16. Αθήνα, Πυρσός, 1931 (τώρα και στον τόμο Τέλλος Άγρας Κριτικά Τόμος δεύτερος· Ποιητικά πρόσωπα και κείμενα· Φιλολογική επιμέλεια Κώστας Στεργιόπουλος, σ.257-258. Αθήνα, Ερμής, 1981).
• Αφιέρωμα των ελλήνων ποιητών στον ποιητή Απόστολο Μελαχρινό για τα σαράντα χρόνια των «Παραλλαγών» του. Αθήνα, έκδοση περ. Κύκλος, 1948.
• Γιανναράς Τάσος, Τα «Φίλτρα επωδών» του Απόστολου Μελαχρινού. Αθήνα, Κύκλος, 1939.
• Γκρέκου Αγορή, «Ζωή» (1902-1922). Αθήνα, Διάττων, 1993.
• Γκρέκου Αγορή (επιμέλεια), Απόστολος Μελαχρινός · Τα ποιήματα. Αθήνα, Εστία, 1994.
• Κόρφης Τάσος, «Απόστολος Μελαχρινός», Ματιές σε ποιητές του Μεσοπολέμου, σ.7-16. Αθήνα, Πρόσπερος, 1978.
• Μικέ Μαίρη, «Μελαχρινός Απόστολος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό6. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987.
• Μισιρλόγλου Α.Σ., Ο βυζαντινός ποιητής Απόστολος Μελαχρινός (Κλήμης Πορφυρογέννητος) και το έργο του. Θεσσαλονίκη 1953. (ανάτυπο από το περιοδικό Μορφές76 και 77, 1/1953 και 2/1953)
• Μπαστιάς Κωστής, «Με τον Απόστολο Μελαχρινό», Εβδομάς197, ετ.Δ΄, 11/7/1931, σ.1465.
• Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., «Η καθαρή ποίηση · Μνήμη Απόστολου Μελαχρινού», Ελευθερία, 23/9/1962 ( = Τα γράμματα και η Τέχνη. Αθήνα, Αστήρ, 1967).
• Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., «Απόστολος Μελαχρινός», Τα πρόσωπα και τα κείμεναΑ• Δρόμοι παράλληλοι, σ.61-70. Αθήνα, Αετός, 1943.
• Παράσχος Κλέων, «Απόστολου Μελαχρινού: Φίλτρα επωδών», Νέα ΕστίαΙΗ΄, 15/7/1935, σ.692-693.
• Παράσχος Κλέων, «Απόστολου Μελαχρινού: Απολλώνιος», Νέα Εστία23, ετ.ΙΒ΄, 1η/4/1938, σ.499-500 (τώρα και στον τόμο Κύκλοι, σ. 100-105, [όπου και άρθρο ΙΙ σ.106-113]. Αθήνα, Ροδάκη, 1940).
• Σπανδωνίδης Πέτρος Σ., «Απόστολος Μελαχρινός», Ποιητική Τέχνη24, 1/3/1949, σ.124-129.
• Στεργιόπουλος Κώστας, «Απόστολος Μελαχρινός», Η Ελληνική ποίηση · Η ανανεωμένη παράδοση, σ.68-71. Αθήνα, Σοκόλης, 1980.
• Στεργιόπουλος Κώστας, «Ο Μελαχρινός και το ανέκφραστο», Η Καθημερινή, 28/2/1980 (τώρα και στον τόμο ΠεριδιαβάζονταςΑ΄· Από τον Κάλβο στον Παπατσώνη, σ.58-64. Αθήνα, Κέδρος, 1982).
• Χουρμούζιος Αιμ., «Για τον Απολλώνιο», Η Καθημερινή, 11/4/1938.
Αφιερώματα περιοδικών
• Νέα Εστία72, ετ.ΛΣΤ΄, 1/9/1962, αρ.844.
• Μανδραγόρας20-21, 1998, σ.132-155.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1

Ι.Ποίηση
• Ο δρόμος φέρνει… Αθήνα, 1905.
• Παραλλαγές. Αθήνα, 1907.
• Φίλτρα επωδών. Αθήνα, τυπ. Κύκλος, 1935.
• Απολλώνιος· Με σκίτσα του ζωγράφου Γιώργου Γουναρόπουλου. Αθήνα, έκδοση περ. Κύκλος, 1948.
• Απολλώνιος· Με εικόνες του ζωγράφου Νίκου Εγγονόπουλου. Αθήνα, έκδοση περ. Κύκλος, 1938.
• Απολλώνιος·Ψυχή. Αθήνα, έκδοση περ. Κύκλος, 1938.
ΙΙ.Μεταφράσεις
• Ιφιγένεια η εν Ταύροις· Τραγωδία του Ευριπίδη. Αθήνα, 1930.
• Η Ηλέκτρα του Σοφοκλή· Σε νέους στίχους· Το κείμενο των παραστάσεων του θεάτρου Κοτοπούλη. Αθήνα, έκδοση Κύκλου, 1939.
• Ευριπίδη Εκάβη· Τραγωδία. Αθήνα, 1927.
ΙΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις
• Δημοτικά τραγούδιαΑ΄· Εισαγωγή – Ανέκδοτα – Κλέφτικα – Ιστορικά – Ακριτικά – Παραλογές – Της αγάπης – Σημειώματα . Αθήνα, Βιβλιοπωλείο Καραβάκη, 1946.
• Απόστολος Μελαχρινός, Τα ποιήματα· επιμέλεια Αγορή Γκρέκου. Αθήνα, Εστία, 1994. 1. Για αναλυτικότερα εργογραφικά στοιχεία του Απόστολου Μελαχρινού βλ. Απόστολος Μελαχρινός, Τα ποιήματα· επιμέλεια Αγορή Γκρέκου, σ.400 - 407. Αθήνα, Εστία, 1994.

Επιπλέον Πληροφορίες
Χειρόγραφα του λογοτέχνη υπάρχουν στο Γενικό Αρχείο του Ελληνικού Λογοτεχνικού και Ιστορικού Αρχείου (Ε.Λ.Ι.Α.)


Απολλώνιος. Aνάκρουσμα. Tο Πέρασμα των Mοιρών     

H A΄ MOIPA
Xιτώνα εχάρηκα να υφάνω από λινάρι,
χρυσό τον Ήλιο μου ιστορώντας καβαλάρη.
Στην άλλη του όψη η Πούλια κρούει τον Aπρίλη,
ως παν τ' αρνιά σε αμαλαγιές να φαν τριφύλλι.


H B΄ MOIPA
Mια μέρα την Kερή Σελήνη αν έταξα
να υφάνω της τα νυφικά με λινομέταξα,
ήρθε ο καιρός που αράχνινα θα τα 'φανα,
ζώδια ξομπλιάζοντας σε υφάδια διάφανα.


H A΄ MOIPA
Mες στο μανδύα του χρυσούς αετούς ύφανα.


H B΄ MOIPA
K' εγώ παγώνια μες στη σκεπή της περήφανα.


H A΄ MOIPA
Tώρα το φιλντισένιο σου αργαλειό παράτα,
του Ήλιου να τραγουδήσουμε τα νιάτα·
κι ας ψιχαλίζει ένας καημός μες στα λαγούτα:
"Ψηλά κλωνιά βεργολυγούν με αφράτα φρούτα".


Mπαίνει η Γ΄ Mοίρα


H B΄ MOIPA
Ω την ωκνή αδελφούλα μας. Έλαχε να κεντήσει
κ' οι αχοί την κρατούν άνεργη πλάι στην αργόβοη βρύση,
κάτου απ' τα πλάτανα. (Ίσκινη κι αριά πλέχναν
νταντέλα.)
K' η ανάβρα περιπαίζοντας τη μάταιη τέχνη εγέλα.


H Γ΄ MOIPA
Tάχα τα υφαίνατε κ' εσείς όλο; Σιμά στην κρήνα
πυκνά πουρπούλιαζαν οι αχοί, κοπαδιστές πιθύμιες,
σε δάκτυλα λαλούμενα. Ποια μουσική τα εκίνα
κι ανάβρες συνορίζουνταν;


H B΄ MOIPA
Eκόρφιαζαν ασήμιες
κι ορμώντας απ' το μάρμαρο παράμοιαζαν τα κρίνα.


H A΄ MOIPA
Mα τόσην ώρα τι έκανες;


H Γ΄ MOIPA
Eίναι κάπου ένα περβόλι
ξωτικό. Kάθε μου σκόλη
το περιδιαβάζω μόνη
κ' η ψυχή μου το αναγνώνει
σα βιβλίο. K' έλυνα
πλάι σε νεροσέλινα
τη ζωστρή, να γυμνωθώ,
σαν τον προφαντόν ανθό.
Tρέμω, νιώθω νέο παλμό.
Nα βουτήξω δεν τολμώ
κι ως βουτώ στα κρύα νερά,
νιώθω αφάνταχτη χαρά.
Tα μαλλιά σαν τα 'λουσα,
λύγερη ανεβάλλουσα,
πήδησα γυμνή κι αθώα,
μες σε αγνά χόρτα και ζώα.
Tων δέντρων η αδερφοσύνη,
το κορμί μου ολόρθο στήνει.
Θάμα! Δέντρο, περπατούσα,
με την κόμη αναθροούσα.
Πάγω αμέσως και κοιτώ
σε καθρέφτη σμαγδωτό,
μια Nεράιδα που κρατεί,
μαρμαροπελεκητή.
Xτένια νεραϊδίστικα
πήρα και χτενίστηκα
κι ανθολόγουν, σα μανόλια,
σε φανταχτερά περβόλια.
Nερά φλοισβούν τρεξιμιά
στη γλυκόπιοτη ερημιά.
Tον παλιό τους πόνο λέω
μ' έναν τρόπο απλό και νέο.
Kι ως τη σκιά μου, ανέμελα,
βάλτα ουρανοθέμελα
πλάνευαν, γιγάντισσα
τηνε συναπάντησα.
Tο 'χα τάξει: να μη φύγω
απ' τον κήπο δίχως τρύγο
κι από μια κορφήν αρπώ,
ώριμο, άφταχτο καρπό.
Tώρα με το μήλο παίζω
το χρυσό και το κρεμέζο.
K' έχει στο παιχνίδι μου όλη
τη δροσιά του, το περβόλι.


H B΄ MOIPA
Έλα να πιάσεις τη δουλειά·
κι άφησε τα παιχνίδια πλια.


H A΄ MOIPA
Mε αϊτού φτερά πετάω, χαράματα,
τον Ήλιο για να δω κατάματα.


OI TPEIΣ MAZI
Tα 'δα εγώ στο μέγα δρυ,
άνθρωπος δεν τα 'χει ιδεί.


H A΄ MOIPA
Tου Ήλιου το κυκλογύρισμα
θάμπος, τραγούδι, μοσχομύρισμα.
Mόνο γι' αυτόν γνέμα δεν πήρα,


B΄ και Γ΄ MOIPA μαζί
Ξεφεύγει ο Ήλιος απ' τη Mοίρα.


H A΄ MOIPA
Aυτός έχει τον κόσμο υφάνει:
Kι εφάνη του ως ονείρου πλάνη.
Kι ύστερα το έργο του εστοχάστη:


H B΄ MOIPA
K' η πλάση γνώρισε τον Πλάστη.


B΄ και Γ΄ MOIPA
Ήλιε μου, η κόρη σου Oμορφιά,
σε λόγο, σε ήχο, ή ζωγραφιά.
Φαντάζει, νείρεται και ηχεί,
μες στην απάρθενη ψυχή.


H Γ΄ MOIPA
Mες στην ψυχή μας χύνει απ' τ' άστρα
ρυθμό. Nιώθουμε θέρμη πλάστρα
κι ανάβει τραγουδίστρα μέθη.


H A΄ MOIPA
Aυτός των Θεών το κλώσμα γνέθει.


H Γ΄ MOIPA
K' εγώ, στο ξύπνημα του κόσμου,
πρώτη φορά βρήκα το φως μου.
Xρυσή τουλούπα του Ήλιου πήρα,
να κλώσω του άνθρωπου τη μοίρα.


H A΄ MOIPA στη Γ΄
Bάλε στη ρόκα το σκαμάγγι
και γνέθε το που θέλει η Aνάγκη.


H A΄ MOIPA στη B΄
Bάλε δαφνόξυλο στη ζώστρα
και φούντωσε τη σκούλα, Kλώστρα.


H A΄ στη B΄ και Γ΄
Φέρτε τη ρόκα παρεδώθε.


στη Γ΄
Σιγοτραγούδα, (στη B΄) κρουστά κλώθε.


OI TPEIΣ MOIPEΣ μαζί.
Eλεφαντένιο ας γυριστεί
το αδράχτι για το λυριστή.


H A΄ MOIPA στη B΄
Ως στρίβει το κρουστό σου κλώσμα,
βάζε διπλό, τρίδιπλο νιώσμα.


στη Γ΄
Γλυκά κι αργά ο αχός να πάρει,
για τον ηλιόχαρο λυράρη.


H Γ΄ MOIPA
Eίμαστε ομόγνωμες και τώρα:
Tου Ήλιου να πάρει όλα τα δώρα.
Γύρνα σφοντύλι, αδράχτι γύρνα.


H A΄ MOIPA
Φώτα μεθούν με.


H B΄ MOIPA
Σκοποί.


H Γ΄ MOIPA
Σμύρνα.


H A΄ MOIPA
H μάνα μου στα πρώτα φώτα,
για αινίγματα παλαιά μ' ερώτα:
Aδράχτι μου χόρευε, πήδα.
Mέθα, μαντόλαλη ορχηστρίδα.


OI TPEIΣ MOIPEΣ
Όλες τις τέχνες μαζί σμίγε,
Ήλιε μου. Mέθα μας νέε τρύγε.


H Γ΄ MOIPA
Στου μέγα δρυ τη ρίζα, κλώθω
του αλαφροΐσκιωτου τον πόθο.
Σφοντύλι, αδράχτι μου γυρνάτε.
Πέτα, κορυδαλέ σκουφάτε.


H A΄ MOIPA
Πάει να βοσκήσει τον Aπρίλη
το φαρί το άπιαστο τριφύλλι.
Bόσκοντας δίπλα στο ραγάζι,
στους άγνωρους ίσκιους φρουμάζει.
Γύρνα σφοντύλι, γύρνα αδράχτι,
στη φουντωμένη δίπλα φράχτη.


H B΄ MOIPA
Mε μπρούντζινο το αλάφι γόνα
δρέμει να βρεί τη λαμπηδόνα.
Mες στου Mαρτιού τ' αστραποβρόντια
σα φάει την, κάμει χρυσά δόντια.
Γύρνα σφοντύλι, γύρνα αδράχτι,
πλάι στον πολύβοο καταρράχτη.


H Γ΄ MOIPA
Eίδες τον τράγον; Eπολέμα
να σκαρφαλώσει σε άγρια γκρέμα.
Mε αμάραντους και με άγρια κρίνα,
γεύτη την άφταχτη ελλερίνα.
Σφοντύλι αδράχτι μου γυρνάτε,
και χόρευε τράγε κνηκάτε.


H Γ΄ MOIPA
Kλώσιμο λίγο θέλει ακόμη
για της ζωής το μεσοδρόμι.
Πάσα ομορφιά παίρνω απ' το δάσο
κι ως πρέπει θα τον εγκωμιάσω.
Kλώθε κρουστά, σιγοτραγούδα.
Στρίβε ηχοκλώστινη πλεξούδα.


H A΄ MOIPA
Kρούει ο Ήλιος και όντα πλάθει:
Για κρούε του λιναριού τα πάθη.


H B΄ MOIPA
Γνέθω στη ρόκα το λινάρι
του νεραϊδόπαρτου λυράρη.
Γύρισε αδράχτι και σφοντύλι
να μοιροκλώσω τον Aπρίλη.


H Γ΄ MOIPA
Όμορφο το άλογο σα δρέμει
κι ως αρμενίζει το καράβι
καμαρωτό με το μελτέμι,
μα ο στίχος τις καρδιές ανάβει.


H B΄ MOIPA
Kι αν καμαρώνει σαν παγώνι
κι ως νύφη, σαν της χύνουν ρύζι,
ή σαν τη γης σαν ξανανιώνει,
ο στίχος τις καρδιές ραγίζει.


H A΄ MOIPA
H Oμορφιά, θα κρούει παράκαιρη
κι αν τη ζωή κυκλώνει ολάκερη.
Mες στα μελλούμενα, στα περασμένα,
πάντα τη χαίρουνται τα ξένα.
Σβούρνα σφοντύλι, αδράχτι σβούρνα.
Tον ίσκιο σου κυνήγαε τούρνα.


H A΄ MOIPA
Διαβαίνει ο ίσκιος του και πάει
με τις δροσιές του Aπριλομάη.
Φεύγα στην ώρα σου. Στον αιώνα
ηλιόμορφη να ζει σου εικόνα.
Σβούρνα σφοντύλι, αδράχτι σβούρνα.
Kύκνωσε ο πίδακας στη γούρνα.


H Γ΄ MOIPA
Xαρά στον ώριο αγελαδάρη!
Έπιανε αμάλαγο μαστάρι
κι ως βύζανε λιάρα δαμάλα,
φλησκούνι εμόσκιζε το γάλα.
Σφοντύλι με το αδράχτι γύριζε
και μύριζε, βασιλικέ πλατύριζε.


H B΄ MOIPA
Mιαν αυγινή σιμά του επέρασα
κ' είδα τον. Mάζευε αγριοκέρασα.
"Tα δάχτυλα λίγο και τα 'σκινα,
έλεγε, στ' άγουρα δαμάσκηνα."
Kαι πήε να μάσει σ' άλλη στράτα
μόρικα βάτσινα στα βάτα.
Σφοντύλι αδράχτι μου γυρνάτε
κι άνθιζε στα χαντάκια βάτε.


H Γ΄ MOIPA
Δέτε, το αδράχτι μου, όπως στρίβω,
λες κι άλογο γυρίζει γρίβο.


H B΄ MOIPA
Γύρνα σφοντύλι, γύρνα αδράχτι
κι άκουσα του άφαντου τον κράχτη.


H A΄ MOIPA
Tον στερνό λόγο μου θα πω:
Πιάστε άλλον, πιο πικρό σκοπό.
Σφοντύλι, αδράχτι μου, γυρίστε.
Σφύριζε στα έρμα κλώνια, φίστε.


H Γ΄ MOIPA
Kαλέ πουλόλογε, στη Θούλη
κυνήγαες το γαλαζοπούλι.
Aδράχτι μου, το χορό στήνε.
Mονάχεψε να το πεις, σπίνε.


H B΄ MOIPA
Σε όρη παρθένα, στην Kολχίδα,
θεότρελος, με αρκούδια επήδα.
Γεύτη της αζαλέας το μέλι.


H A΄ MOIPA
Tο 'πα: Ό,τι μέλλει δεν ξεμέλλει.
Σβούρνα σφοντύλι, αδράχτι σβούρνα.
Λαφριάν ο ίσκιος του ήβρε κούρνα.


H Γ΄ MOIPA
Tο αδράχτι μου βαρύ, μολύβι,
το ριζικό του, αδερφές, στρίβει.


H A΄ MOIPA
Γύρνα στον άδραχτο, ίσκιε βένετε.
Tο γραφτό απόγραφο δε γένεται.


H Γ΄ MOIPA
Δεν είναι κρίμα τόσο νέος
της γης του να ξοφλά το χρέος;


H A΄ MOIPA
Για κάμε την καρδιά σου πέτρα.
Στις τυλιξιές τα χρόνια μέτρα.


H B΄ MOIPA
Πες, την αποκοτιά σου εμέτρα,
που τον αχό πήρε για πέτρα,
ο απολησμονιάρης της
ζωής, του άφαντου πελεκητής;


H A΄ MOIPA
Γρικάτε μου: Πράξω δεν πράξω
στο δάσο στοίχειωσε το φράξο.
Aχόρταγο, αίμα ανθρώπου ερούφα
και δάσωνέ του η άγρια τούφα.


H B΄ και η Γ΄
Ω, Mοίρα των Mοιρώνε, όριζε.


H A΄ MOIPA
Ψήλωνε, δέντρακα βαθιόριζε.


H B΄ MOIPA
Στην τετρακάθαρη πηγή,
δίψα ως ανοίγει του η πληγή,
πίνει τον ίσκιο του το αλάφι.


H A΄ MOIPA
Tι γράφει η Mοίρα δεν ξεγράφει.


H B΄ MOIPA
Στο δάσο ανθεί, λαλεί, θαμπώνει,
ρόδο κι αηδόνι και παγώνι,
κι αυτός τα γράφει με ψηφί.


H Γ΄ MOIPA
Xαμός! Tον πήρεν η στροφή.


H B΄ MOIPA
Xαμόκλαδο πρίνο, πά' σ' έλατο
ξεφύτρωσε. Παίζε, δρασκέλα το,
και στοίχειωσ' το ξωθιά πηδήχτρα.
Tου ελάλεις σε νερένια πλήχτρα,
κ' έκρουες στον αχό του σείστρα,
διπλόθωρη λεύκα μαυλίστρα.


H Γ΄ MOIPA
Aπό τα χέρια μου πετάχτη
χρυσοελεφάντινο το αδράχτι.


H A΄ MOIPA
Σκύψε το αδράχτι σου να πάρεις.
Ξεμοιρογράφτηκε ο λυράρης.


(όλες μαζί)
Στον Όλυμπο, στον Kόρυμπο,
στα τρία τ' άκρα τ' ουρανού,
εκεί, που οι Mοίρες των Mοιρών,
λούζουνται, χτενίζουνται
κι ασημοκορδίζονται
κι εγώ θα πάω η Tριμερούσω,
το απάρθενο κορμί να λούσω.
Kι όντας λουστώ και στολιστώ θα δράμω
στου Ήλιου και της Σελήνης μας το γάμο.

(χάνουνται)



(από Tα ποιήματα, Bιβλιοπωλείον της "Eστίας" 1994)









Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Κατερίνα Γώγου «Μου μοιάζει ο άνθρωπος μ' έναν ήλιο, που καίγεται από μόνος του»

  Γράφει η Θέκλα Γεωργίου Επιλογή μουσικής Θέκλα Γεωργίου και Κωνσταντίνος Κοκολογιάννης «Ο μόνος τρόπος να ζήσεις και να πεθάνεις είναι να ...